«…Η Ελλάδα ανά τους αιώνες από την τέχνη της σώθηκε, ποτέ από τους τεχνοκράτες…»
Ν.Φ.
Ο Νίκος Φλώρος είναι κραυγαλέα – αν κι όχι η μοναδική – περίπτωση Έλληνα καλλιτέχνη που μεγαλουργεί στο εξωτερικό, ενώ η πατρίδα του επιμένει να τον αγνοεί. Αν ανήκετε σ’ εκείνους που τον έχουν ακουστά, προφανώς αποτελείτε εξαίρεση, γιατί δε θα συναντήσετε εύκολα το όνομά του στα κανάλια, ούτε στην ειδησεογραφία του τύπου, έντυπου και διαδικτυακού. Ωστόσο μας έχει δώσει πολλές φορές την αφορμή να τον καμαρώσουμε πρωτοσέλιδο. Απαριθμούμε μερικές από αυτές:
Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις:
∙ National Museum of Women in the Arts, Washington D.C. ως ο «μοναδικός σε όλο τον κόσμο», στον οποίο ανατέθηκε για την 30η επέτειο από το θάνατό της Πριγκίπισσας Grace, να δημιουργήσει γλυπτό, στο Παλάτι του Μονακό προσκεκλημένος από το Πριγκιπάτο υπό την αιγίδα του Πρίγκιπα Αλβέρτου.
Παλάτι του Hofburg στην Βιέννη
∙ Whitney Museum of American Art
∙ Metropolitan Club
∙ Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
∙ Μέγαρο Μελά της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, τον Ιούνιο του 2013
∙ Μπολόνια της Ιταλίας για τον εορτασμό των 250 χρόνων από την ίδρυση της παλαιότερης όπερας στον κόσμο και σε πολλά άλλα.
Το έργο του έχει λάβει παγκόσμια αναγνώριση και διακρίσεις καθώς έχει καλυφθεί από διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως:
∙ Itar-Tass,
∙ Fashion TV
∙ Reuters
∙ BBC
∙ Sky News
∙ ABC News
∙ New York Times
∙ Vogue
∙ W
∙ Associated Press
∙ La Republica
∙ International Wall Street και πολλές άλλες ειδήσεις και τηλεοπτικά κανάλια σε όλο τον κόσμο.
Ο Νίκος Φλώρος έχει βραβευτεί με
* το 1ο Βραβείο για το κοστούμι “Red Queen Elizabeth”(η απονομή έγινε από τον Harold Koda, έφορο του Metropolitan Museum of
∙ με το 1ο Βραβείο για
∙ με το Χρυσό παράσημο «Τεχνών και Επιστημών» του Albert Schweitzer
∙ το Global Thinkers Forum,
ενώ το εκπαιδευτικό σύστημα της Βραζιλίας επέλεξε να συμπεριλάβει το καλλιτεχνικό έργο του στην εκπαίδευση μέσω των σχολικών βιβλίων.
Ο λόγος της σπάνιας αυτής διεθνούς καταξίωσης; Η πρωτοποριακή και μοναδική στο είδος της «τεχνική» του ως γλύπτης. Τα γλυπτά του έργα βασίζονται σεπρωτότυπα, αυθεντικά σχέδια, είναι χειροποίητης κατασκευής από σύνθεση ασυνήθιστων, ανακυκλώσιμων υλικών, όπως κουτιά αλουμινίου και μεταλλικά σύρματα, τα οποία ο καλλιτέχνης μετασχηματίζει με ένα δικό του μοναδικό τρόπο σε ένα εντελώς καινούργιο υλικό, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “μεταλλική ίνα υφάσματος με μεταξένια υφή”. Για τη μοναδική μέθοδο κατασκευής πήρε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 2003. Εκατομμύρια κουτάκια αναψυκτικών γίνονται νήμα που υφαίνουν το ύφασμα με το οποίο δημιουργεί τις τουαλέτες που φορέθηκαν από αξέχαστες εκπροσώπους του γυναικείου φύλλου. Γι αυτόν, το μεταλλικό κουτάκι είναι το κουκούλι ενός μεταξοσκώληκα και το ύφασμα που φτιάχνεται από αυτό είναι μεταλλικό μετάξι, όπως συνηθίζει να το λέει.
Το 2007, για την επέτειο των 30 χρόνων από το θάνατο της Μαρία Κάλλας, εξέθεσε μία σειρά ανεπανάληπτων έργων.
Το 2012, συμπτωματικά και πάλι, για τη συμπλήρωση των 30 χρόνων από το θάνατο της Γκρέις Κέλι, του ζητήθηκε να δημιουργήσει και να εκθέσει στο Μονακό μια σειρά από έργα, μεταξύ των οποίων ήταν το ανεπανάληπτο νυφικό φόρεμά της, που το φιλοτέχνησε επί τρία χρόνια και χρησιμοποίησε 4.000 κουτάκια αναψυκτικών. Τα κοστούμια της θεατρικής παραγωγής NARCISE του Jean Jacques Rousseau, είναι επίσης δικές του δημιουργίες, ενώ τα κατοπινά έργα του είναι εμπνευσμένα από τις Ελληνικές Αρχαιότητες.
Στην Ελλάδα, είχαμε την τύχη – όσοι από μας την είχαμε – να θαυμάσουμε από κοντά τα αριστουργηματικά έργα του, στην Αθήνα στο Μέγαρο Μελά, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στη Ρόδο, στο Παλάτι των Ιπποτών.
Ο Νίκος Φλώρος γεννήθηκε στην Τρίπολη, κι η σχέση του με τον κόσμο της Τέχνης ξεκινάει απ’ όταν ήταν παιδί. Στα 13 του παίρνει μέρος σ’ ένα διαγωνισμό Αρκαδικού Φεστιβάλ, όπου: «μου είχαν δώσει να δημιουργήσω κάτι σε ένα τεράστιο τελάρο για την ηλικία μου, περίπου 2 μέτρα ύψος. Έτσι, ζωγράφισα ένα σιταροχώραφο με ένα μαύρο δέντρο στη μέση και κάτι περίεργα σύννεφα, βγήκε λίγο στυλ van Gogh, ένα πιστεύω εντυπωσιακό έργο για το νεαρό της ηλικίας μου.» Το ίδιο πίστεψαν κι όλοι όσοι είδαν το έργο αυτό. Ανάμεσά τους κι η Μελίνα Μερκούρη, που είχε επισκεφτεί το Φεστιβάλ ως υπουργός τότε πολιτισμού. Η Μελίνα, μάλιστα, εντυπωσιάστηκε τόσο που το πήρε για να το βάλει πάνω από το γραφείο της στο υπουργείο.
Δεν ήθελε παραπάνω ενθάρρυνση ο νεαρός Νίκος για ν’ ακολουθήσει τον δρόμο της καρδιάς του, τον δρόμο της τέχνης. Πολυσχιδείς και πολυεπίπεδες οι αναζητήσεις του. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή Αθηνών, καθώς και κλασσικό πιάνο στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών, και παρακολούθησε ζωγραφική για ένα χρόνο στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι. Από κει κι ύστερα ασχολήθηκε αποκλειστικά με τις εικαστικές τέχνες. Σήμερα, ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, χωρίς ωστόσο να απαρνηθεί ποτέ την πατρίδα του, που την αναφέρει, όπως λένε, με απέραντη αγάπη σε όλες τις συνεντεύξεις του. Στην αμερικάνικη μεγαλούπολη εξάλλου του γεννήθηκε η ιδέα για την μέθοδο γλυπτικής που τον έκανε παγκόσμια γνωστό:
« Πηγαίνοντας στα σούπερ μάρκετ έβλεπα όλα τα πολύχρωμα αλουμινένια κουτάκια στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο να δημιουργούν τεράστιους τοίχους με διαφορετικά και έντονα χρώματα, κάτι που με ιντρίγκαρε πολύ. Ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό με αυτά, να τα μετουσιώσω σε κάτι ανώτερο από αυτό που πρεσβεύει ένα κουτί αναψυκτικού. Έτσι, σκέφτηκα να τα χρησιμοποιήσω, κόβοντας το αλουμινένιο κουτί σε λεπτές λωρίδες , όπου στη συνέχεια πλέκεται με μια ειδική μέθοδο για την οποία κατέχω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δημιουργώντας ένα μεταλλικό ύφασμα, το οποίο στη συνέχεια ενώνεται και δένεται σε μεταλλικό κοστούμι,» λέει σε παλιότερη συνέντευξή του στο περιοδικό Economist. Και προσθέτει: «Η μαγεία της τέχνης είναι να παίρνεις τα συνηθισμένα και δεδομένα πράγματα και να τα αναγάγεις σε κάτι ανώτερο, να κάνεις αυτόν που θα το δει να ταξιδέψει για λίγο στο χώρο της φαντασίας.»
Μούσες του, οι βασίλισσες της ζωής, οι γυναίκες. Η γυναικεία υπόσταση και ύπαρξη εκθειάζεται μέσα από τη γλυπτική διάσταση του αντικειμένου, όπου καταγράφεται η απόδοση της έκφρασης της ψυχής της γυναίκας και η πνευματική της διάσταση και όχι η υλική. Έτσι γίνεται ένα «κουκούλι» που μπορεί να εκκολάψει την προσωπικότητά της. Η γυναίκα, για τον Έλληνα καλλιτέχνη συμβολίζει «τη συνέχεια της ζωής»! Και όπως ο ίδιος συνηθίζει να δηλώνει, «είναι η μοναδική βασίλισσα, γιατί και η φύση είναι γυναίκα που κυριαρχεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Η γυναίκα γεννά τους ήρωες και όχι τους πολέμους»!
Πέρα απ’ όλ’ αυτά, είναι πρόεδρος του Ιδρύματος George Best Costacos Foundation που ειδικεύεται στην έρευνα για τον καρκίνο του εγκεφάλου (γι αυτό και θα τον έχουμε κοντά μας στον 6ο Ημιμαραθώνιο και το 1ο Aegina Marathon Challenge, που διοργανώνονται από αύριο Παρασκευή 19 ως και την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου στην Αίγινα ). Επιθυμία του είναι να στηρίξει με τα έργα του το Κέντρο Ζωής και την εκστρατεία ενάντια στον ιό H.I.V.
Μια μικρή συνομιλία με αυτόν τον Έλληνα που μας κάνει όλους περήφανους για την καταγωγή μας:
Βικτώρια Τράπαλη: «Η ζωή σας ακούγεται σαν μαγικό παραμύθι. Με δυο λόγια πώς θα περιγράφατε αυτή την ξεχωριστή διαδρομή;»
Νίκος Φλώρος: «Η διαδρομή κάθε ανθρώπου είναι ξεχωριστή. Η δική μου μπορεί να έχει στοιχεία παραμυθιού αλλά είχε και πολλές δυσκολίες και αντιξοότητες. Δεν είναι εύκολη η ζωή ενός καλλιτέχνη, ειδικά σε μία χώρα που δεν στηρίζει τους καλλιτέχνες έτσι ώστε να δημιουργούν. Ούτε όμως κι η συνεχής περιπλάνηση στο εξωτερικό, που σου δίνει περισσότερες ευκαιρίες, είναι εύκολη. Μάλλον θα μπορούσα να την περιγράψω ως μία διαδρομή γεμάτη αγώνα, σκληρή δουλειά και όνειρα. Ένα κυνήγι ονείρων.»
Β. Τ. «Υπάρχουν στόχοι που δεν έχετε κατακτήσει;»
Ν. Φλώρος: «Ευτυχώς οι στόχοι δεν τελειώνουν ποτέ. Αυτό είναι που δίνει και νόημα στη ζωή του ανθρώπου. Το όνειρο είναι το κίνητρο. Ένας νέος στόχος είναι η ελπίδα ότι μπορούμε να καταφέρουμε κάτι καινούργιο και τότε είναι που ανακαλύπτουμε κάτι καινούργιο για εμάς τους ίδιους, για την δύναμη που κρύβουμε μέσα μας.»
Β. Τ. «Διαθέτετε κατά τα φαινόμενα μια έντονη κοινωνική συνείδηση. Ανησυχείτε καθόλου για την σημερινή εμμονή του δυτικού κόσμου στην ευημερία των αριθμών και όχι των λαών, των κοινωνιών, των ανθρώπων;»
Ν. Φλώρος: «Δεν θα μπορούσα να φανταστώ κάποιον που να μην ανησυχεί για αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Φυσικά και με απασχολούν, με προβληματίζουν αλλά και με εμπνέουν. Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να ενσαρκώσει αυτές τις ανησυχίες και να αποτελέσει πηγή νέων ιδεών. Εξάλλου, αυτός είναι και ένας από τους σκοπούς της, όπως θα δούμε και στην ιστορία της. Εύχομαι το ενδιαφέρον να στραφεί ξανά προς τον άνθρωπο και το μεγαλείο του ως μέρος του φυσικού κόσμου. Να αφήσουμε την ύλη και να δούμε την ψυχή.»
Β. Τ. «Καθώς επισκέπτεστε κάθε χρόνο την Ελλάδα, χωρίς να μένετε εδώ, βλέπετε να έχουν γράψει στην καθημερινότητά μας οι δυσκολίες της οικονομικής κρίσης, ή δεν είναι ορατές οι συνέπειες για τον επισκέπτη;»
Ν. Φλώρος: «Λόγω των εκθέσεων μου ανά τον κόσμο η ζωή μου μοιράζεται σε πολλές χώρες. Αυτό με βοηθάει να αποστασιοποιούμαι και να κρίνω με βάση τις πολλές και διαφορετικές παραστάσεις που λαμβάνω. Όταν επιστρέφω στην πατρίδα μου βλέπω τις διαφορές και κυρίως νοιώθω πώς αλλάζει η ενέργεια του κόσμου. Η οικονομική κρίση επηρέασε ιδιαίτερα την διάθεση των Ελλήνων. Οι αλλαγές είναι έντονες και δυσάρεστες. Ας ελπίσουμε ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί το συντομότερο.»
Β. Τ. «Τι ευχή θα κάνατε, και για τον κόσμο συνολικά και για τη χώρα μας συγκεκριμένα στην ιστορική συγκυρία που ζούμε;»
Ν. Φλώρος: «Η μόνη ευχή που μπορώ να κάνω για τον κόσμο είναι να επιστρέψει στην φύση του, εκεί από όπου αποκόπηκε και έχασε την ευτυχία. Να αναζητήσει την αγάπη, να προσφέρει και να ζει ειρηνικά. Όσον αφορά την Ελλάδα εύχομαι να βρει ξανά τον εαυτό της, την ταυτότητα της χάρις την οποία έδωσε τα φώτα του πολιτισμού σε όλο τον κόσμο.»
Β. Τ. «Τι είναι για σας η τέχνη;»
Ν. Φλώρος: «Η τέχνη είναι η ζωή. Όποιος δεν αγαπάει την τέχνη δεν αγαπάει την ζωή. Όλοι είμαστε καλλιτέχνες, ο καθένας της δικής του ζωής. Μακάρι να δημιουργούν όλοι οι άνθρωποι το ομορφότερο καλλιτεχνικό δημιούργημα στη ζωή τους ώστε να ζουν ελεύθεροι και ευτυχισμένοι.»
Βικτώρια Τράπαλη
φωτογραφίες του Ηλία Διαμαντάκου
επιμελητής των εκθέσεων στο εξωτερικό: Αριστοτέλης Καραντής
MOTTOS του Νίκου Φλώρου:
«Η Ελλάδα βρίσκεται στο DNA μου, αυτή είναι που με εμπνέει και μου δίνει δύναμη και πίστεψέ με αν είχα τη δυνατότητα δεν θα έφευγα ποτέ από εδώ. Δεν ήταν κάτι που ήθελα, αναγκάστηκα να το κάνω, καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να προωθηθεί το έργο μου.»
«Η ελληνική ιστορία και ο πολιτισμός βρίσκονται καταγεγραμμένα στη μνήμη των κυττάρων του Έλληνα, απλά πρέπει να του δοθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να εκφράσει τον πολιτισμό του μέσα από τη μνήμη του και όχι μέσα από τον εξευτελισμό της ταυτότητάς του.»
«Θεωρώ ότι είναι σημαντικό όταν κάποιος βλέπει ένα έργο να καταφέρνει να τον φέρει πιο κοντά στο Θείο, στον ανώτερο εαυτό του, σε μια αρμονική ισορροπία, να τον βοηθήσει να δει ψηλά στον ουρανό, πέρα από το καθημερινό, το εφήμερο…»
«Ο Φειδίας και όλοι οι αρχαίοι έλληνες κλασικοί εξέφραζαν το κάλλος, ενώ σήμερα, αντίθετα, παρατηρούμε ότι η τέχνη πλέον είναι στρατευμένη, εξυπηρετεί λάθος σκοπούς, περνάει λάθος μηνύματα.»
«Πιστεύω ότι αυτή είναι η καταλληλότερη εποχή για να προωθούν τα ελληνικά media την καλή πλευρά των Ελλήνων, το φως, την έμπνευση και τη δημιουργικότητα τους και όχι την κακομοιριά και τη μιζέρια.»
«Πιστεύω ότι οι άνθρωποι της τέχνης πρέπει να βγουν μπροστά, να αντιδράσουν, να αφυπνίσουν συνειδήσεις! Άλλωστε όλες οι επαναστάσεις έχουν ξεκινήσει από τους καλλιτέχνες, δεν έχουν ξεκινήσει από τους τεχνοκράτες ή από τους τραπεζίτες!»
«Πιστεύω ότι τα πνεύματα που γεννήθηκαν εδώ και έδωσαν τα φώτα και στον υπόλοιπο κόσμο δεν θέλουν να καταστραφεί αυτός ο τόπος, γιατί αν η Ελλάδα καταστραφεί θα καταστραφεί και ο παγκόσμιος πολιτισμός.»
