Πριν από λίγες μέρες, καθώς έκλεινε τον κύκλο της η γιορτή της φιστικιάς, βρέθηκα σε δύο συνάξεις. Τις ανακαλώ στη μνήμη μου με διαμετρικά αντίθετα συναισθήματα. Της πρώτης η ζωντάνια και το μεταδοτικό κέφι εξακολουθούν να γεννούν μέσα μου την πιο χαμογελαστή διάθεση. Της δεύτερης η αφόρητη πλήξη με βαραίνει ακόμα. Σπεύδω να δηλώσω προκαταβολικά πως η καλλιτεχνική φύση της πρώτης- με το σχέδιο τής καταβύθισης σκόρπιων ιδιόκτητων κανατιών, ώστε κατά την περισυλλογή τους έναν χρόνο μετά να διαπιστωθούν οι τυχόν αλλοιώσεις από την παραμονή τους στον Αιγινήτικο βυθό- κατ’ αντιπαράθεση προς τον εργαστηριακό χαρακτήρα της δεύτερης- συνεδριακή εκδήλωση με θέμα και τίτλο “Επιχειρηματικότητα και αειφόρος ανάπτυξη στον τουρισμό, τον πολιτισμό και τον αγροδιατροφικό τομέα”- δεν αντιστοιχουν κατά κανένα τρόπο στα αντικρουόμενα αισθήματα που προανέφερα. Ασφαλώς και τιμώ εξίσου την τέχνη με την επιστημονική αναζήτηση, εκείνη ιδίως που εξετάζει ζωτικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.
Ούτε βάζω επίσης στη ζυγαριά το δροσερό αεράκι που φυσούσε πάνω στο όμορφο καϊκι που μας πήγε μέχρι τη σημαδούρα του λιμανιού όπου ποντίσθηκαν τα κανάτια μας, συγκρίνοντάς το με την αναπόφευκτη κλεισούρα της μικρής συνεδριακής αίθουσας- φιλόξενης οπωσδήποτε πάντα- του ξενοδοχείου Δανάη. Μπορούμε και πρέπει να καμαρώνουμε τη φυσική χάρη τού ενός χωρίς να υποβαθμίζουμε τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα της άλλης.
Όχι, λοιπόν, κανένα ειδικό βάρος δεν αποδίδω στα διαφορετικά χαρακτηριστικά και στις ιδιότυπες συνθήκες της μιας και της άλλης μάζωξης. Εντελώς άλλη είναι η αιτία που τη βόλτα με το καϊκι, προκειμένου να ρίξουμε στο πέλαγος τις ελπιδοφόρες μποτίλιες μας, τη θυμάμαι με αγαλλίαση, ενώ η παρακολούθηση της συνεδριακής εκδήλωσης- οφείλω εδώ να ομολογήσω πως δεν άντεξα να μείνω ως την ολοκλήρωσή της και πιθανόν έτσι να έχασα ορισμένα ενδιαφέροντα στιγμιότυπα (τόσο το χειρότερο βέβαια για μένα)- με άφησε με μιαν έντονη αίσθηση δυσφορίας, που βαστάει, όπως προείπα, ως σήμερα. Με δυό απλά λόγια η αιτία είναι η εξής: Στην πρώτη περίπτωση είχαμε να κάνουμε με το μεράκι σκόρπιων ατόμων, τα οποία, όμως, προϊούσας της τσάρκας με το τρεχαντήρι έβρισκαν κάτι πολύ σημαντικό να τα ενώνει. Οι ποικίλες ιδιωτικές βλέψεις και προσδοκίες αποκτούσαν έτσι έναν κοινό παρονομαστή. Η ευφορία της συλλογικότητας, που αύξανε ολοένα- ενδεικτικά, τα χωρατά μεταξύ γνωστών και αγνώστων πολλαπλασιάζονταν διαρκώς- κορυφώθηκε πλέον με τον ενθουσιώδη ομαδικό αποχαιρετισμό των μεμονωμένων –πολύτιμων κατά τεκμήριο, χωριστά για τον καθένα μας – κανατιών. Στη δεύτερη περίπτωση τώρα σαφώς ξεκινούσαμε από έναν κοινό προβληματισμό. Συλλογικό πρόταγμα είναι ασφαλώς στις μέρες μας η βιώσιμη ανάπτυξη και η πρόσφορη αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων (της μακράς πολιτισμικής μας παράδοσης, εδώ στην Αίγινα, καθώς και του τουριστικού και γαστρονομικού μας “χαρτοφυλακίου”). Όσο προχωρούσε όμως η ώρα, οι παράλληλοι μονόλογοι- για να μην πω και η δεδηλωμένη ή άδηλη μάχη εντυπώσεων- των ομιλητών (από τους “χαιρετισμούς” μέχρι τις επιστημονικοφανείς ανακοινώσεις) έκαναν την κοινή υπόθεση να ξεφτίσει. Και λίγοι ήταν εκείνοι μες στην αίθουσα που ένιωθαν πως αυτά που άκουγαν είχαν ως στόχο το λεγόμενο “κοινό καλό”. Πιο πολύ εξυπηρετούσαν το υπερτροφικό εγώ των διαδοχικών ρητόρων.
Δεν θα επιμείνω στις ενστάσεις μου για την αναπτυξιακή ημερίδα. Φοβάμαι πως μπορεί και να αδικήσω μια πρωτοβουλία που ενδεχομένως θ’ αποφέρει καρπούς στο μέλλον. Αυτό που πάντως ήθελα οπωσδήποτε να καταγραφεί είναι πως όταν εμπιστευόμαστε τη βάση- τα σκόρπια άτομα γύρω μας, με του καθενός τις μύχιες γνώσεις και επιδιώξεις- το ζωτικό νήμα της κοινότητας δεν αργεί να υφανθεί. Ενώ όταν ξεκινάμε- όπως κατά κανόνα ξεκινάμε- από την κορυφή- από τη σοφία και τις παραινέσεις των ειδημόνων και των λογής λογής ταγών μας-, αυτά που θα μπορούσαν να μας ενώσουν πολύ δύσκολα αναδεικνύονται.
Δημήτρης Ποταμιάνος
