Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 2 Αυγούστου 2009
Σε θάλασσα με «καρχαρίες» κολυμπά το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής που φιλοδοξεί να βάλει τέλος στο καθεστώς υδροδότησης 21 νησιών με πλοία-υδροφόρες που μέχρι σήμερα έχουν κοστίσει πανάκριβα στο ελληνικό Δημόσιο.
Παρασκηνιακά, όμως, φαίνεται πως το υπουργείο τελεί «υπό ομηρία», ενώ ορατός είναι και ο κίνδυνος από τον Νοέμβριο πολλά νησιά να μείνουν χωρίς νερό!
*Η εφαρμογή του πολυδιαφημισμένου προγράμματος αφαλάτωσης εξελίσσεται σε ιστορία με πιέσεις για γερά νεύρα. Ο διαγωνισμός για τον ανάδοχο που θα αναλάβει το έργο βγαίνει στον αέρα το Νοέμβριο και η όλη διαδικασία -μέχρις ότου εγκριθεί και η περιβαλλοντική μελέτη- αναμένεται να διαρκέσει θεωρητικά τουλάχιστον, από 14 έως 18 μήνες. Στην πράξη, όμως, μπορεί να χρειαστούν χρόνια μέχρις ότου οι νησιώτες πιούν νερό από τη δική τους μονάδα αφαλάτωσης.
Μονοπώλιο στην υδροδότηση
Οι αρμόδιοι του υπουργείου μάλλον βιάστηκαν να ανακοινώσουν ένα πρόγραμμα που μπορεί να είναι «καλά δεμένο νομικά», όπως τουλάχιστον περιγράφουν, όμως το υπολόγισαν χωρίς τον… «ξενοδόχο». Και στη συγκεκριμένη περίπτωση «ξενοδόχος» είναι η εταιρεία του επιχειρηματία Χρ. Ηλιακίδη που έχει το μονοπώλιο εδώ και χρόνια στην υδροδότηση των νησιών. Το 2008 το ελληνικό Δημόσιο πλήρωσε 13 εκατ. ευρώ.
Ας δούμε τι ακριβώς συμβαίνει:
Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 29 μονάδες αφαλάτωσης σε ολόκληρη τη χώρα. *Ο προγραμματισμός προβλέπει την εγκατάσταση μονάδων σε 15 νησιά από τις οποίες θα εξυπηρετηθούν έξι ακόμη, κοντινά σε αυτές, νησιά. Σήμερα λειτουργούν 29 μονάδες αφαλάτωσης, με μεγαλύτερη εκείνη στη Σύρο.
*Οι νέες εγκαταστάσεις θα κατασκευαστούν με αυτοχρηματοδότηση, σε οικόπεδα που θα παραχωρήσουν οι δήμοι. Το υπουργείο αναλαμβάνει να αγοράζει νερό από τον ανάδοχο για 15 χρόνια, στον οποίο και θα πληρώνει περίπου 2 εκατ. ευρώ το χρόνο.
*Οταν γίνονται γνωστοί οι όροι της προκήρυξης και προσέρχονται οι ενδιαφερόμενοι, αποδεικνύεται ότι εκτός από έναν οι υπόλοιποι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις. Ο μόνος «τυχερός» είναι και πάλι… ο Χρ. Ηλιακίδης.
*Το υπουργείο αποφασίζει να αλλάξει τους όρους του διαγωνισμού, ώστε, όπως μας περιγράφουν, αυτός να γίνει ελκυστικός για περισσότερες εταιρείες. Ετσι, ενώ στην αρχή η προκήρυξη ανέφερε «μεταφορά» νερού, πλέον κάνει λόγο για «προμήθεια» νερού. Οπως προκύπτει, πλέον μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία ακόμη και εταιρείες με «κινητές μονάδες αφαλάτωσης», αρκεί να είναι συμφέρουσα η τιμή.
*Και ξεκινούν οι ενστάσεις, με πρώτη μιας εταιρείας που κύκλοι του υπουργείου θέλουν να βρίσκεται από πίσω της η εταιρεία του Χρ. Ηλιακίδη. Η εταιρεία δεν κέρδισε την ένσταση, ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, θα προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Εάν τελικά συμβεί αυτό, τότε ξεκινά μία δύσκολη περίοδος για τα μεγαλεπήβολα σχέδια του υπουργείου. Αρκεί να επισημάνουμε ότι ένα μήνα πριν βγει στον αέρα ο διαγωνισμός λήγει η σύμβαση του Χρ. Ηλιακίδη με το υπουργείο. Κι εδώ εντοπίζεται η «ομηρία».
*«Φεύγουμε από ένα σύστημα και ως εκ τούτου είναι μικρή αλλά υπαρκτή η πιθανότητα για ένα διάστημα τα νησιά να μείνουν χωρίς νερό. Προσπαθούμε να μη συμβεί αυτό, αλλά θέλαμε να πάμε σε έναν διαγωνισμό με όλους τους όρους διαφανείς», υποστηρίζει παράγοντας του υπουργείου.
*Τα πράγματα δεν είναι διόλου εύκολα αν αναλογιστούμε ότι ακόμη και τα ρολόγια μέτρησης του νερού ανήκουν στην εταιρεία Ηλιακίδη. Το γιατί μέχρι σήμερα ακόμη και πανεπιστημιακοί φορείς που ερευνούν το θέμα της υδροδότησης μόνο κατά προσέγγιση αναφέρονται στις πραγματικές ανάγκες για νερό, από το υπουργείο δεν μπόρεσαν να μας το απαντήσουν. Πάντως, εδώ και λίγο καιρό έχει ξεκινήσει η αντικατάσταση των ρολογιών από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας.
*Σε μελέτη του δόκτωρα Υδρογεωλογίας Ε. Τσιφτσή διαβάζουμε ότι «δεν υπάρχουν πραγματικά στοιχεία που αφορούν και τις καταναλώσεις νερού σε μηνιαία βάση».
Αυτό, όπως τουλάχιστον μας το μεταφράζει παράγοντας του υπουργείου, μπορεί να σημαίνει ότι «όλα αυτά τα χρόνια το Δημόσιο μπορεί να πλήρωνε και “αέρα”»!
Ποιος είναι ο Χρ. Ηλιακίδης
Δραστήριο, ευφυή και γνώστη της αγοράς. Ετσι χαρακτηρίζουν τον Χρ. Ηλιακίδη όσοι τον γνωρίζουν καλά.
Ξεκίνησε ως απλός υπάλληλος υδροληψίας του ΟΛΠ και σήμερα θεωρείται ο απόλυτος άρχοντας του Αιγαίου. Ισως και να είναι από τους λίγους επιχειρηματίες που πληρώνεται από το ελληνικό Δημόσιο χωρίς καθυστέρηση ούτε καν ενός δευτερολέπτου!
*Ο πρώην υπάλληλος του ΟΛΠ, έπειτα από 15 χρόνια υπηρεσίας, αποκτά την πρώτη του υδροφόρα που κοστίζει 10 εκατ. δραχμές, συνεταιρικά με τον παλαιό τραγουδιστή Κ. Σκαφίδα με τον οποίον ήταν συνέταιροι και φίλοι. Με το πέρασμα των χρόνων, βασικοί του συνέταιροι έγιναν οι τράπεζες που τον δανειοδοτούσαν αφειδώς.
*Σιγά σιγά, ο Χρ. Ηλιακίδης έχτισε τον στόλο του και σήμερα, ιδιοκτήτης πλέον δύο εταιρειών και αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Ρόδου, σχολιάζει όπου βρεθεί και όπου σταθεί ότι η αφαλάτωση δεν θα προχωρήσει. Επιθυμεί, όμως, να γίνει αυτός ο ανάδοχος του έργου σε περίπτωση που όλα κυλήσουν ομαλά.
*Οπως περιγράφουν όσοι τον ξέρουν, «δεν θέλει με τίποτα να χάσει το μονοπώλιο που κρατάει εδώ και χρόνια». Οι ίδιοι άνθρωποι, μάλιστα, εκτιμούν ότι τους επόμενους μήνες θα ακολουθήσει σκληρή μάχη μεταξύ Ηλιακίδη και υπουργείου.
*Οι φίλοι λένε γι’ αυτόν ότι παρέχει «κοινωφελές έργο» στους νησιώτες, γιατί οι υδροφόρες του ταξιδεύουν «παντού και πάντα». Οι αντίπαλοι περιγράφουν έναν «σκληρό και αδίστακτο επιχειρηματία».