Σήμερα, Δευτέρα 12 Αυγούστου, θα πέσουν αργά τη νύχτα εκατοντάδες πεφταστέρια στον ουρανό, ο Ηλίας Μπόβαλης θα βάζει μουσική στο InnOnTheBeach για τους ροκάδες – χορευταράδες, κάτι άλλοι φίλοι θα πάνε για νυχτερινό μπάνιο στη Β! Μαραθώνα, 17ρικα θα κολυμπάνε και θα ανάβουν πυρές στις Βαθές, ερωτευμένοι θα αγκαλιάζονται σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του νησιού. Μικροί, μεγάλοι, μέτριοι σε ηλικία. Κι οι οικονομολόγοι θα αναρωτιούνται πώς αντέχουν οι Έλληνες και δε γίνονται κομμάτια.
Ωστόσο σήμερα για μας η μέρα ήταν ιδιαίτερη και για έναν άλλο, συγκεκριμένο λόγο, από το πρωί: γιορτάζαμε τα 82α γενέθλια ενός πολύ-πολύ αγαπημένου ανθρώπου, του Ντέηβιντ Κέννεντι, κι ανεβήκαμε το μεσημέρι στο κονάκι του να του ευχηθούμε. Ούτε θυμάμαι πόσες φορές έχω βρεθεί σ’ αυτό το τραπέζι, μ’ ένα ποτήρι κρασί μπροστά, τα ζωντανά γλυπτά γύρω μου, τις πίτες με όλα τα μυρωδικά μέσα της Μάγιας για μεζέ, και την επικοινωνία, την αληθινή φιλία, να σπάει όλα τα κοντέρ. Έχω συναντήσει εδώ όλων των λογιών τους ανθρώπους, και τους πλούσιους γαιοκτήμονες αλλά και τους μετανάστες κηπουρούς τους, ποιητές, μουσικούς, λογοτέχνες, βοσκούς ή απλά χαβαλέδες. Έχω συναντήσει τη θεία Ζωή, στα χρόνια του Ντέηβιντ πάνω κάτω, που έραβε τα κοστούμια στις μαριονέτες του Ντέηβιντ για τη συνεργασία του με το Βασίλη Βασιλάκη. Αλλά είναι ιστορία ολόκληρη, επιτρέψτε μου να την πάρω από την αρχή. Όσο πιο σύντομα μπορώ.
***********
Το 2002 βρίσκω ένα σπίτι άκρη στο βράχο, λίγο πιο κάτω από το Σφεντούρι. Σαν ημί-υπόγειο ήταν από πίσω, σα σκαμμένο σε σπηλιά, και από μπροστά η θάλασσα, ο Θεός κι εσύ. Την πρώτη μέρα που βολεύτηκα, βλέπω να έρχεται από το γειτονικό σπίτι, ένα παράξενο κτίσμα αλλά ως τότε δεν είχα δώσει σημασία, μια όμορφη ασπρομάλλα γυναίκα γελαστή και κουνιστή, μ’ ένα ταψί στα χέρια. Ήταν η Μάγια, και το ταψί το καλωσόρισμα για καλή διαμονή. Έξυπνη, πονετική, φιλόξενη, να σου δώσει κλειδιά, πού να ψωνίσεις, τι μπορείς να βρεις στο χωριό, τι στην Πέρδικα, την άλλη μέρα βλέπω να καταφτάνει μπροστά στην πόρτα μου από το χωματόδρομο ο Νίκος ο μανάβης με το φορτηγάκι του, σταλμένος από τη Μάγια, με όλα τα καλά του κόσμου για πραμάτεια και την πιο χρυσή καρδιά στον κόσμο που μπορεί κανείς να φανταστεί. Η Μάγια με κάλεσε στο σπίτι της εκείνη την ίδια μέρα. Όποτε ερχόταν ο Νίκος με τα μαναβικά, δυο φορές τη βδομάδα, έτρωγε μαζί τους, οπότε τι ένας μουσαφιραίος, τι δυο; Είχα ακουστά για την ιστορία της, πως ήταν παντρεμένη με έναν πολύ σημαντικό γλύπτη κι ότι ζούσαν απομονωμένοι στο Σφεντούρι με δική τους πρωτοβουλία αλλά το σπίτι τους πάντα ανοιχτό για όποιον ήθελε να κοπιάσει.
Και μπήκα σ’ αυτό το χώρο που έχει κάνει για μένα υπαρκτή την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Άλλαξαν τα μεγέθη στο μυαλό μου, άλλαξε τι είναι πολυτέλεια και τι φτώχεια. Δεν υπήρχε εκατοστό που να μην ήταν δουλεμένο με έννοια και συνεννόηση. Στην πίσω αυλή, ένα δάσος από κάκτους, ψηλούς ως εκεί πάνω, μέχρι αράχνες είχαν πιάσει ψηλά, και να σκαρφαλώνουν οι 40 τόσες κότες να κουρνιάσουν κάθε που βράδιαζε. Ο περιστεριώνας, περίπου τρούλος, μια ιδιοτροπία του αρχιτέκτονα, τα γλυπτά ΠΑΝΤΟΥ σκόρπια, όμορφα ελεύθερα, ΠΑΝΤΟΥ, στην κουζίνα μια ξύλινη χειροποίητη καρδιά με 40 καρδούλες μέσα για τα 40στά γενέθλια της Μάγιας, σα να έκανες βόλτα σε ένα παραμύθι. Ούτε τόση δα υπερβολή, ούτε τόσο δα ψέμα, και τα μεγέθη τεράστια. Το μυθικό εργαστήρι με το φτιαγμένο στο χέρι χυτήριο, είχε την πόρτα ανοιχτή, να μπαίνεις μέσα και να βλέπεις τον δημιουργό να πλανίζει – δούλευε περισσότερο ξύλο εκείνη την εποχή – Κάτω από αυτές τις συνθήκες η φιλία αποβαίνει φυσικό γεγονός. Εκατό μέτρα χώριζαν τα σπίτια μας, με τις πιτζάμες και τις παντόφλες πήγαινα, χειμώνα καλοκαίρι, και γνώριζα τον Ντέηβιντ, ακόμα τον γνωρίζω, να καταλάβω τι είναι αυτό που κάνει τον ίδιο και τη δουλειά τόσο σπάνιο και σημαντικό. Μ’ έχει σώσει πολλές φορές χωρίς να το ξέρει. Από ντροπή και μόνο, από σεβασμό, ανεβαίνω σκαλοπάτι.
«Ντέηβιντ, τι είναι πολιτισμός» τον είχα ρωτήσει σε πρόσφατη κουβέντα μας.
«Πολιτισμός είναι να μην κάνεις φασαρία.»
Και σήμερα, ημέρα γενεθλίων του, τον ρώτησα: «Ντεήβιντ, τι είναι αυτό που σ’ αρέσει στα 82 σου χρόνια;»
(Γιατί όλο γκρινιάζει για τα 82 του χρόνια, κι όλο μας λέει πόσες χιλιάδες μέρες αντιπροσωπεύουν, 29.000 κάτι νομίζω).
«Μ’ αρέσει που αγαπάω όλο και πιο πολύ την ομορφιά. Πάντα έψαχνα να βρω ό, τι πιο όμορφο μπορούσα, αλλά τώρα, ου, είναι σα να πετάω. Βλέπω ένα όμορφο πράγμα, κοίτα – τις ακτίνες του ήλιου να περνάνε μέσα από το φυτό – και βγάζω φτερά. Κι αγαπάω πάρα πολύ τα παιδιά όσο μεγαλώνω. Με συγκινούν τα παιδιά. Κι οι αναγραμματισμοί μ’ αρέσουνε. Χτες κοιτούσα το βράδυ τα φώτα από την Πέρδικα να έρχονται στο μπαλκόνι κι έκανα το spots of light, lots of fight.»
Πάλι μ’ έστειλε, κι ούτε καν το ξέρει. Μερικές φωτογραφίες από τη σημερινή συνάντηση μιας ακόμα παρέας της εύφορης κοιλάδας.
Υ.Γ.: Στις 27 Αυγούστου, στα πλαίσια των προφεστιβαλικών εκδηλώσεων παρουσιάζεται στο ξενοδοχείο Μπράουν η έκθεση Ντέηβιντ Κέννεντι – Κουτάλες, με επιμέλεια του Μανώλη Περατικού. Περισσότερα σε επόμενο σημείωμα.
Βικτώρια Τράπαλη
φωτο εξωφύλλου: Δημήτρης Γκουζιώτης
φωτο: Νικήτας Παπαϊωάννου
