“Με μεγάλο και επίμονο αγώνα, παρακάμφθηκαν οι μεγάλες γραφειοκρατικές δυσκολίες και το όνειρο δεκαετιών να έχει η Αίγινα επάρκεια και ποιότητα νερού μπορεί πλέον να γίνει πραγματικότητα.”, τάδε έφη ο απερχόμενος αντιπεριφερειάρχης Νήσων Δημήτρης Κατσικάρης, μία ημέρα μετά την ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού σύνδεσης της νήσου Αίγινας με την ΕΥΔΑΠ», μέσω Σαλαμίνας, συνολικού προϋπολογισμού 32.520.000 ευρώ, με σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης με το Δήμο Αίγινας, εγκρίνοντας και τους όρους του σχεδίου της Προγραμματικής Σύμβασης.
Την ερχόμενη Τρίτη 15 Ιουλίου το Δημοτικό Συμβούλιο Αίγινας, σε κατεπείγουσα συνεδρίασή του, καλείται να εγκρίνει τη σύναψη της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ των δύο συμβαλλομένων: του δήμου Αίγινας και της Περιφέρειας Αττικής, ώστε να υπογραφεί η Προγραμματική Σύμβαση και μέχρι τη 31η Δεκεμβρίου 2014 “το έργο να έχει δημοπρατηθεί και να έχουμε τις προσφορές των αναδόχων”.
Ο δρόμος της υλοποίησης του υποθαλάσσιου αγωγού μπορεί να αναζωπυρώνει τις ελπίδες των Αιγινητών πως στο νησί “θα’ ρθει το νερό”, αλλά πολλοί εξακολουθούν να κρατούν μικρά καλάθια. Επί δεκαετίες, άλλωστε, υπάρχει ένα κακό προηγούμενο που προδιαθέτει αρνητικά: κάθε σχεδόν τετραετία, μισό και πλέον αιώνα τώρα, στα προεκλογικά φυλλάδια η υπόσχεση για άφθονο, φτηνό και ανά πάσα στιγμή ρέον στις βρύσες μας νερό, δεν έγινε ποτέ μέχρι τώρα πραγματικότητα. Η επιτακτική ανάγκη για την οριστική λύση του προβλήματος της ύδρευσης στο νησί, αποτυπώνεται σε μία σειρά άρθρων στον “Κήρυκα της Αίγινας” το μηνιαίο ενημερωτικό και πολιτιστικό περιοδικό της εμφυλιακής Αίγινας. Ενδεικτικά αναφέρεται στο τεύχος Ιουλίου 1947 πως: “Η παροχή ύδατος εις την πόλιν δις τις εβδομάδος διεκόπη. Και μόνον μίαν φοράν την εβδομάδα (έκαστον Σάββατο) θα δίδετε. Το γεγονός αυτό πρέπει να επισπεύση τας ενεργείας των αρμοδίων δια το ζήτημα της Υδρεύσεως της νήσου μας.” Τότε λύση στο πρόβλημα θα έδιναν οι γεωτρήσεις. Για τα απαιτούμενα έργα μάλιστα ο δήμος είχε κινήσει τα νήματα για τη σύναψη δανείου με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ενώ το αρμόδιο Υπουργείο είχε άμεση γνώση των πολλαπλών πτυχών του ζωτικού για το νησί ζητήματος.
Στις μέρες μας ξοδεύονται ετησίως 4 εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά νερού στην Αίγινα με υδροφόρα πλοία, κι ενώ από τη δεκαετία του 1990 υπάρχουν έτοιμες στη Σαλαμίνα οι εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ (δεξαμενή σε ύψωμα και αγωγός μέχρι την ακτή), την 12η Νοεμβρίου 2012 ξεκίνησαν τα Χερσαία Έργα, δηλαδή η κατασκευή του βόρειου τμήματος του κεντρικού εξωτερικού δικτύου ύδρευσης της νήσου Αιγίνης, τα οποία και συνεχίζονται, κατά δελτίο τύπου της Περιφέρειας, έως και σήμερα. Ο προϋπολογισμός των Χερσαίων, των εργών του δικτύου διανομής στο νησί μας, αγγίζει τα 6,5 εκατ ευρώ, χρήματα που προέρχονται από πόρους του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος. Ένα χρόνο -παρά δώδεκα μέρες- πριν, στις 24 Νοεμβρίου 2011, σε έκτακτη συνεδρίαση, το Δημοτικό Συμβούλιο Αίγινας είχε πάρει την “ιστορική” ομόφωνη απόφαση: την έγκριση για τον Υποθαλάσσιο Αγωγό Υδροδότησης του νησιού μέσω του δικτύου της ΕΥΔΑΠ στη Σαλαμίνα.
Το χρονικό του υποθαλάσσιου αγωγού
(απόσπασμα από κείμενο του κ. Παν. Κουκούλη, πρώην δημάρχου της Αίγινας με τίτλο: Υποθαλάσσιος αγωγός: οι τελευταίες εξελίξεις, 6 μύθοι και η αλήθεια.)
… Η πρώτη αναφορά σε μελέτη υποθαλάσσιου, χρονολογείται από το 1999, είναι μια «Τεχνική Πρόταση Σκοπιμότητας» για την «Υποθαλάσσια σύνδεση με το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ στη Σαλαμίνα» και ανατέθηκε από το δήμο. Η συγκεκριμένη «Τεχνική Πρόταση» αποτελείται από μόλις 24 σελίδες, είναι μια πρώτη προσέγγιση στο θέμα του υποθαλάσσιου και δεν συνιστά προαπαιτούμενο για το έργο.
Ακολουθεί το 2001 η «Προκαταρκτική Μελέτη και Μελέτη Σκοπιμότητας για το έργο υδροδότησης των νήσων Αίγινας και Αγκιστρίου». Η μελέτη αυτή, που εκπονήθηκε από την ΕΥΔΑΠ και όχι από το δήμο, περιλαμβάνει σημαντικά περιβαλλοντικά και τεχνικά στοιχεία, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν τόσο στην Προκαταρκτική Μελέτη που εκπονήσαμε το 2008, όσο και στην Προμελέτη που αναθέσαμε το 2009. Περιλαμβάνει, όμως, και μια υπερβολική εκτίμηση για το κόστος κατασκευής (πάνω από 50 εκ. ευρώ), γεγονός που υπήρξε ανασχετικός παράγοντας για την περαιτέρω προώθηση του έργου.
Το 2006 ανατέθηκε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής και υποβλήθηκε το 2007 η «Πρόταση προς την Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ για την υπαγωγή στο σύστημα των ΣΔΙΤ του έργου Κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού σύνδεσης της νήσου Αίγινας με το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ στη Σαλαμίνα». Είναι προφανές ότι η μελέτη αυτή δεν είναι προαπαιτούμενο για την υλοποίηση του έργου αλλά συνιστά μια διερεύνηση κατά πόσο η χρηματοδότηση και η λειτουργία του υποθαλάσσιου αγωγού θα μπορούσε να γίνει με τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το συμπέρασμα τη μελέτης είναι ότι αν το έργο γινόταν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ, η τιμή πώλησης του νερού στον καταναλωτή θα ήταν το πρώτο έτος 2,98 €/κ.μ. με αύξηση 2% κάθε επόμενο έτος. Θεωρήσαμε εξαρχής αυτή την τιμή απαγορευτική για τον καταναλωτή και απαράδεκτη.
Αυτές τις 3 μελέτες είχαμε στη διάθεσή μας όταν αναλάβαμε τη διοίκηση του δήμου το 2007.
Μέχρι το τέλος του 2007 είχαμε κάνει τρεις βασικές διαπιστώσεις, οι οποίες αποτέλεσαν και τους βασικούς πυλώνες της πολιτικής μας:
- το κόστος στον καταναλωτή, αν το έργο του υποθαλάσσιου γινόταν με τη σύμπραξη ιδιωτών, είναι απαράδεκτα υψηλό. Το έργο πρέπει να γίνει ως δημόσιο έργο. Το κεντρικό κράτος οφείλει αυτό το έργο στους Αιγινήτες.
- Το κόστος του υποθαλάσσιου είναι σημαντικά χαμηλότερο από την εκτίμηση των περίπου 50 εκ. ευρώ της ΕΥΔΑΠ του 2001 και ο υποθαλάσσιος αγωγός είναι η πλέον πρόσφορη λύση για την υδροδότηση της Αίγινας καθώς υπερέχει από τις εναλλακτικές μεθόδους.
- Ενώ γινόταν πολύς λόγος για τον υποθαλάσσιο, δεν απασχολούσε κανέναν πώς το νερό θα διοχετευθεί στις διάφορες δεξαμενές ανά την Αίγινα. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός και η κατασκευή νέας κεντρικής δεξαμενής και εξωτερικού δικτύου, αυτό που αποκαλούμε «χερσαία έργα».
Με αυτούς τους βασικούς πυλώνες προχωρήσαμε στο σχεδιασμό, την εκπόνηση μελετών και την ένταξη στο ΕΣΠΑ των χερσαίων έργων, που σήμερα κατασκευάζονται, καθώς και στην εκπόνηση της Προκαταρκτικής Μελέτης και την ανάθεση της Προμελέτης για τον υποθαλάσσιο που σήμερα έχει ολοκληρωθεί και βάζει το έργο σε τροχιά υλοποίησης….
Η προμελέτη του 2009 κόστισε 480 χιλιάδες ευρω, 350.000 ευρώ εκ των οποίων προέρχονται από την Περιφέρεια Αττικής, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από το δήμο και το πρόγραμμα Θησέας.
Η τροπολογία που “άνοιξε τον… υποθαλάσσιο δρόμο”
Στις 6 του περασμένου Μάη, ψηφίστηκε από τη Βουλή η τροπολογία που αφορούσε στη μη αναδρομικότητα της Υπουργικής Απόφασης του Υπουργείου Υποδομών και Δικτύων που συνδέεται με συγκεκριμένες κατηγορίες έργων περί εκτέλεσης με το σύστημα Μελέτη- Κατασκευή. Κι αυτό γιατί, όπως είχε επισημάνει με επιστολή του στον αρμόδιο υπουργό στα μέσα Μάρτη ο κος Κατσικάρης: “Το ζωτικό για την Αίγινα έργο της κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού σύνδεσης της νήσου με το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, βρίσκεται στην τελική ευθεία για ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, καθώς έχουν διαβιβαστεί τα τεύχη δημοπράτησης για έγκριση στο Υπουργείο Εσωτερικών, λόγω ύψους προϋπολογισμού, όπου όμως, αμφισβητείται η δυνατότητα δημοπράτησης με το σύστημα μελέτη και κατασκευή σε εφαρμογή της σχετικής απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ με αρ. πρωτ. Δ17γ/02/27/ΦΝ 440/ 6-2-2013 (ΑΔΑ: ΒΕΥΘ1-ΩΘΗ).
Με δεδομένο ότι η απόφαση Δ17γ/256/7/ΦΝ433.5/6.9.2013 περί καθορισμού των ειδών των τεχνικών έργων που πληρούν τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8 της Κωδικοποίησης της Νομοθεσίας Κατασκευής Δημοσίων Έργων (ΚΔΕ) που κυρώθηκε με το Ν.3669/08 (ΦΕΚ 116Α΄/18-6-2008), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 59 του ν. 4146/2013 (ΦΕΚ 90Α΄/18-04-2013), για δημοπράτησή τους με το σύστημα μελέτη και κατασκευή δεν περιλαμβάνει τα έργα υποθαλάσσιων αγωγών και δεν διευκρινίζεται αν έχει αναδρομική ισχύ για ήδη εγκεκριμένα έργα.”
Το δελτίο Τύπου της Παρασκευής 11/7/2014- Στο διά ταύτα το έργο
Το έργο χωροθετείται στο θαλάσσιο χώρο του Σαρωνικού κόλπου μεταξύ Σαλαμίνας και Αίγινας και εκτείνεται στην ξηρά των δύο νησιών, μέχρι τα σημεία σύνδεσής του με τα σχετικά χερσαία έργα ύδρευσης στα δύο νησιά. Ξεκινά από το καταληκτικό σημείο του ήδη κατασκευασμένου αγωγού ύδρευσης στη Σαλαμίνα, στην περιοχή της Περάνης, ο οποίος τροφοδοτείται από την ΕΥΔΑΠ και έχει σχεδιασθεί με την προοπτική να τροφοδοτήσει την Αίγινα. Διασχίζει τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαλαμίνας και Αίγινας με χάραξη σχεδόν τεταμένη, παρακάμπτοντας προς ανατολάς τις βραχονησίδες Λαούσες και καταλήγει στο λιμάνι του Λεοντίου, όπου συνδέεται με τα έργα ύδρευσης της Αίγινας.
Το έργο που είναι απολύτως αναγκαίο για το μέλλον της Αίγινας και ανατρέπει μια κατάσταση δεκαετιών, αφορά στην κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού Φ630 χλστ. μήκους 14 χιλιομέτρων σε βάθη που φθάνουν τα 90 μέτρα και σκοπό έχει να καλύψει απολύτως ικανοποιητικά τις ανάγκες του νησιού.
Σήμερα η Αίγινα υδροδοτείται με την αγορά νερού της ΕΥΔΑΠ και την μεταφορά του με υδροφόρα πλοία (κάλυψη περίπου του 65-70% των ετήσιων αναγκών της νήσου), με αγορά νερού από ιδιωτικές γεωτρήσεις (περίπου το 20-25% των αναγκών) και, από νερό δημοτικών γεωτρήσεων (περίπου το 10% των αναγκών).
Τα τελευταία χρόνια εισέρχονται στο δίκτυο της Αίγινας περίπου 2,4 – 2,5 εκ. κυβ. μέτρα νερού ετησίως. Για την μεταφορά αυτή δαπανώνται περίπου 4.000.000 ευρώ ετησίως και με τον τρόπο αυτόν η δαπάνη προμήθειας νερού διαμορφώνεται στα 2,5 έως 3,0 ευρώ ανά κυβικό μέτρο, που είναι πολύ υψηλή.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Νήσων Δημήτρης Κατσικάρης, δήλωσε σχετικά:
«Μετά από σκληρή δουλειά τριών ετών και την συνεχή συνεργασία της Περιφέρειας Αττικής με το Δήμο Αίγινας, το μείζον ζήτημα του υποθαλάσσιου αγωγού φτάνει σε αίσιο τέλος. Με μεγάλο και επίμονο αγώνα, παρακάμφθηκαν οι μεγάλες γραφειοκρατικές δυσκολίες και το όνειρο δεκαετιών να έχει η Αίγινα επάρκεια και ποιότητα νερού μπορεί πλέον να γίνει πραγματικότητα.
Η Περιφέρεια Αττικής, ο Περιφερειάρχης Γιάννης Σγουρός και εγώ προσωπικά, είμαστε υπερήφανοι για αυτή τη θετική εξέλιξη που δημιουργεί καινούργιες ευνοϊκές συνθήκες για την μελλοντική ανάπτυξη της Πρώτης Πρωτεύουσας του Ελληνικού κράτους, με ένα έργο που δεν έχει κατασκευασθεί ποτέ στον ελληνικό χώρο και θεωρείται πολυσήμαντο σε διεθνές επίπεδο.
Στο τέλος της ημέρας, αισθάνομαι προσωπικά την ανάγκη να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον Δήμαρχο Αίγινας Θεοδόσιο Σακκιώτη που έδωσε όλες τις δυνάμεις του στην κοινή προσπάθεια, τους πρώην και νυν Δημοτικούς συμβούλους Αίγινας και τους Περιφερειακούς συμβούλους που πίστεψαν στο έργο και όλους τους συνεργάτες μας στις τεχνικές υπηρεσίες που ένωσαν τις δυνάμεις τους για να φτάσουμε ως εδώ.
Παραδίδουμε τη σκυτάλη, με ένα ακόμη έργο ουσίας που αντανακλά στην ποιότητα ζωής των πολιτών, ανταποκρινόμενοι στο χρέος και την ευθύνη μας απέναντι στις μικρές μας πατρίδες που επί δεκαετίες ένοιωσαν στο πετσί τους την απουσία του κεντρικού κράτους. Η Αυτοδιοίκηση ενωμένη Μπορεί»
Αμήν.
Τόνια Ζαραβέλα
