Αρχαιολογική έρευνα και τεχνολογική καινοτομία
Το ταξίδι της έκθεσης και των ερευνών συνεχίζεται.
Με την παραπάνω διαβεβαίωση, οι υπεύθυνοι της εξαιρετικής έκθεσης του Ναυαγίου των Αντικυθήρων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, χαιρέτησαν το κλείσιμό της την προηγουμένη εβδομάδα !
Η διαδικτυακή πρόσκληση αυτής της αποχαιρετιστήριας εκδήλωσης, την εξαιρετική της εικονογράφηση, πέτυχε τον στόχο της. Χαρμόσυνο νέο ” η έκθεση ταξιδεύει”, με πρώτο σταθμό την Ελβετία, ενθαρρυντικό νέο, οι έρευνες συνεχίζονται το φθινόπωρο !
Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Δρ Γ.Κακαβάς, αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού .Αρχαιολογικού .Μουσείου, οικοδεσπότης της βραδυάς, δήλωσε την απεριόριστη υποστήριξή του, όπως και όλου του προσωπικού του Μουσείου, στην υπόθεση της μοναδικού ενδιαφέροντος έκθεσης αυτής. Προέβη δε σε σύντομο απολογισμό, με θερμότατα λόγια, για την ποιότητα της και την απήχηση του σπουδαιότατου αυτού εγχειρήματος στο κοινό. Τόνισε μάλιστα ότι 300.000 άτομα και ιδίως πολυπληθές μαθητικό κοινό, επισκέφθηκαν την έκθεση κι συχνά ξεναγήθηκαν σ΄αυτήν. Επίσης, ακόμη περίπου 300.000 άτομα, ενημερώθηκαν από το διαδίκτυο. Δύο εκδόσεις, εξάλλου, κυκλοφόρησαν σχετικά με τα ευρήματα, διευρύνοντας την πληροφόρηση.
Τέλος, τα ετήσια έσοδα του Μουσείου αυξήθηκαν, όπως δήλωσε, έως 80%, κατά την διάρκεια της έκθεσης. Ανήγγειλε ότι, ενώ οι υποθαλάσσιες έρευνες θα συνεχιστούν στα Αντικύθηρα με τα πιο εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα, η έκθεση θα μεταφερθεί στη Βασιλεία της Ελβετίας, κατόπιν ειδικής συμφωνίας με το μουσείο της πόλης.
Μην ξεχνάμε, ότι ο Ελβετός ωρολογοποιός Hublot χρηματοδότησε την έκθεση με περίπου 300 χιλιάδες ευρώ. Το ενδιαφέρον του για τον Μηχανισμό τον οδήγησε να κατασκευάσει ένα σημερινό εντελώς μοναδικό ρολόι χειρός, που περιέχει όλες τις λειτουργίες του Μηχανισμού. Το ρολόι αυτό εκτέθηκε δίπλα στο Μηχανισμό ως συνέχεια της σημερινής ερευνητικής τεχνικής αναζήτησης, καινοτόμο δείγμα των εργασιών του κατασκευαστή, πολίτη μιας χώρας που θεωρείται η πατρίδα της ωρολογοποιίας! Αποτελεί δε φόρο τιμής προς την αρχαία γνώση και για αυτό δεν έχει πωληθεί στο εμπόριο.
Την σπουδαιότητα της έκθεσης, όπου αναδεικνύονται οι δυνατότητες της έρευνας με τα συμβατικά μέσα της εποχής στην αρχή του 20 αιώνα και την προβολή του πολιτιστικού πλούτου της αρχαίας κληρονομιάς, υπογράμμισε η Δρ Μ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, Γεν. Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θυμίζοντας μας την θέση του πολιτισμού στην μελλοντική ανάπτυξη.
Την δειγματοληπτική αξία του ναυαγίου ανέπτυξε ο Ακαδημαϊκός καθηγητής Θ.Τάσιος, αναφέροντας τα δεκάδες χιλιάδες πολύτιμα φορτία, που μεταφέρονταν προς την Ρώμη, όταν αυτή προσπαθούσε να ομοιάσει με την ελληνική αρχαιότητα. Η λεία του πολέμου έγδυσε τότε, είπε, τις ελληνικές πόλεις και λάμπρυνε τα σπίτια των πλούσιων κατακτητών.
Όσον αφορά τον Μηχανισμό, προσέθεσε ο καθηγητής, ο Κικέρων είχε περιγράψει με μεγάλη λεπτομέρεια κάτι αντίστοιχο και ακόμη ίσως τελειότερο, που ο ίδιος είχε την ευκαιρία να θαυμάσει. Κανένα όμως υλικό κατάλοιπο δεν έχει βρεθεί ακόμη, γιατί το μέταλλο της εποχής κατέληγε τελικά σε άλλες χρήσεις ,όταν το αντικείμενο δεν θεωρείτο χρήσιμο πια!
Ακριβώς αυτή την διάσταση θέλησε ο κ.Τάσιος να αναδείξει, αναφέροντας τις τεχνικές και επιστημονικές καινοτομίες των αρχαίων Ελλήνων της εποχής του Αρχιμήδη, που φαίνεται ότι ξεπέρασαν την εποχή τους. Η Αναγέννηση μοιάζει να έχει στηριχτεί σε αυτές τις γνώσεις αιώνες μετά.
Ισως ήρθε η ώρα, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο ίδιος και όλη η δημιουργική ερευνητική τεχνολογική δυναμική του, που εμπνέει τον επιστημονικό διεθνή χώρο, να εμπνεύσει και την ελληνική καινοτομία, οριοθετώντας το κυρίαρχο μεταπρατικό μας πνεύμα, ευχήθηκε ο κ.Τάσιος.
Την πρόκληση που ένιωσε μπροστά στον Μηχανισμό, ανέφερε ο Διευθυντής .Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρείας Hublot, κ .M.Buttet, εξηγώντας ότι αρχικά θεώρησε ως αδύνατη τεχνολογικά την λειτουργία του Μηχανισμού. Στην συνέχεια, είπε, αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην μελέτη του, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κατέληξε δε να δημιουργήσει το περίφημο ρολόι χειρός, που περικλείει όλες τις λειτουργίες, απαντώντας έτσι με τον δικό του τρόπο στην πρόκληση εκείνη! Έτσι απέδωσε τιμές στην αρχαία γνώση, καταφέρνοντας με την κατασκευή του ρολογιού αυτού, να περιέχονται εκεί οι 500 παράμετροι του Μηχανισμού!
Εξαιρετικός μηχανικός της μικροτεχνολογίας. ο κ.Μ.Βuttet, ανήγγειλε ότι, σαν συνέχεια της πρόκλησης του Μηχανισμού, έχει προγραμματίσει και εργά
ζεται, για την κατασκευή ενός μέγιστου μηχανισμού, που ακολουθώντας την τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων, θα περιέχει τις σημερινές γνώσεις της αστρονομίας, δηλαδή 18.000 συνισταμένες αυτή την φορά !
Ο Διευθυντής του Μουσείου της Βασιλείας Δρ. Α.Bignasca, αναφέρθηκε ιδίως στις προηγούμενες εκθέσεις σχετικά με την Αρχαία Ελλάδα, που το μουσείο έχει πραγματοποιήσει, με θέματα την Μυκηναϊκή Ελλάδα, την Τροία, την Κλασσική Περίοδο της ελληνικής Αρχαιότητας.
Τέλος, ο Ερευνητής του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole, κ.Δρ.B.Foley, παρουσίασε τις δραστηριότητες του Ινστιτούτου, που διακρίνεται για την χρήση εξαιρετικά προηγμένων μηχανημάτων για την υποθαλάσσια έρευνα. Τα μηχανήματα αυτά, επιτρέπουν την αρχαιολογική έρευνα σε βάθος 300 μέτρων και έχουν τεράστιο ερευνητικό πεδίο, χωρίς ανταγωνισμό. Έτσι, οποιοδήποτε από τα 500.000 ναυάγια, που βρίσκονται κάτω από την Μεσόγειο, σε μεγάλα βάθη, αποτελούν πλέον προσεγγίσιμο πεδίο.
Τον Σεπτέμβριο, με την επανέναρξη των ερευνών, τα μέσα αυτά θα είναι το εργαλείο για το υπόλοιπο 75% του Ναυαγίου των Αντικυθήρων, που είναι ανεξερεύνητο και επίσης, για το δεύτερο ρωμαϊκό σκάφος, που έχει εντοπιστεί σε κοντινή περιοχή.
Έτσι, για μία ακόμη φορά, η τεχνολογική πρωτοπορία θα συναντηθεί με την αρχαιολογία και τον Μηχανισμό. Ίσως, σύντομά, νέα ευρήματα θα έρθουν να προκαλέσουν τις γνώσεις και την φαντασία μας, αποτέλεσμα διεθνών συνεργασιών στον ανεξάντλητο τομέα της αρχαίας μας κληρονομίας !
Πότε άραγε όλα αυτά θα θεωρηθούν αναγκαία και ικανά στοιχεία για την εθνική ανάπτυξη ;
Α. Κράους
