Στη θέση Κουρέντης

Κουρέντης λέγεται η περιοχή που βρίσκεται η ομώνυμη πηγή βόρεια της Παλιαχώρας.
Πρόκειται για μια επικλινή έκταση, που καταλήγει σε μεγάλη κυρτότητα του εδάφους και δημιουργεί την αρχή ενός ρέματος με πορεία προς την Σουβάλα.

Οι απότομες βραχώδης πλαγιές των δυο βουνών Δραγωνέρα και Μπάσχου, δίνουν σε αυτή τη περιοχή της Παλιαχώρας μια ακόμα φυσική οχύρωση.

Κοντά στον βόρειο αυχένα του βουνού Μπάσκου βρίσκονται τα δυο Παλιοχωρίτικα εξωκκλήσια, ο Άγιος Φανούριος και λίγα μέτρα πιο κάτω, κοντά στην έξοδο του ρέματος, ο Άγιος Ανδρέας.

Άγιος Ανδρέας

Δίπλα στον Άγιο Φανούριο υπάρχει ένα κτίσμα διαστάσεων 3.70 × 3.70μ. με είσοδο στα ανατολικά.

Δίνεται η εντύπωση στον επισκέπτη ότι πρόκειται για αποθηκευτικό χώρο του Αγίου Φανουρίου. Όμως η άριστη θέα που παρέχει η θέση του κτιρίου, κυρίως προς το βορρά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το κτίριο χρησιμοποιείτο παλαιότερα ως παρατηρητήριο.
Αυτό εξάλλου δείχνει και η πολεμίστρα που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του κτιρίου, όπως τα δύο μικρά παράθυρα νοτιοδυτικά και βόρεια, για να ελέγχουν το μοναδικό πέρασμα του ρέματος για τη Παλιαχώρα, από τους επιδρομείς. Επίσης, λόγω της ύπαρξης ενός μικρού τζακιού στο χώρο, υποθέτω πως φιλοξενούσε κάποτε μόνιμη φρουρά.

Το κτίριο έχει αρχίσει να καταρρέει

Άλλο ένα στοιχείο που ενισχύει αυτή την άποψη, πως πρόκειται για παρατηρητήριο, είναι ένα πετρόχτιστο πεταλόσχημο ταμπούρι που βρίσκεται σε μερικά μέτρα λίγο ψηλότερα,

Στο γύρω χώρο υπάρχουν πολλά κομμάτια κεραμικών, περασμένων αιώνων.

Ακολουθώντας το ρέμα προς την Σουβάλα σε 600 περίπου μέτρα, επάνω σε μικρό λόφο, αθέατο από τη θάλασσα, υπάρχουν τα ερείπια ενός δίκλιτου κτίσματος με διαστάσεις 6 × 16 μέτρα, που πιθανολογώ να ήταν και αυτό συναρτημένο με το παρατηρητήριο.

Η πηγή του Κουρέντη που έδωσε το όνομα στην περιοχή και στο ρέμα που εκβάλει στη Σουβάλα, παραμένει ενεργή, με αρκετό νερό στις υπόγειες στοές της.
Έως την δεκαετία του ’90 υπήρχε στην επάνω αναβαθμίδα-πεζούλα, ένα μεγάλου μεγέθους παλαιό πέτρινο γουδί.